Wanneer u beroep wilt doen op een verzekeraar na een schadegeval, duurt het vaak lang voordat alle administratie in orde geraakt, en nog veel langer voordat u eindelijk het verzekerde bedrag ontvangt. Dat komt onder andere omdat het merendeel van de verzekeraars niet zijn onderworpen aan specifieke termijnen (en bijbehorende sancties). Enkel specifieke verzekeraars zoals die voor BA-motorrijtuigen en brand moesten zich reeds aan bepaalde termijnen houden. Voor het overige bestaat de regulering op dit vlak uit onsamenhangende en onheldere voorschriften. Tenminste, dat is de actuele situatie, maar daar komt in het najaar verandering in. De wetgever achtte het noodzakelijk om een algemeen wettelijk kader in te voeren voor de termijnen en sancties die gelden voor verzekeraars. De bedoeling is een optimale schaderegeling te bekomen zonder teveel vertraging, in het belang van de consumentenbescherming. De begunstigde van een verzekeringsprestatie zal dus niet langer in onwetendheid – en soms tevergeefs – moeten wachten op zijn tegemoetkoming. Een goede wederzijdse communicatie tussen verzekeraars en verzekerden is daarvoor volgens de wetgever sterk aangewezen.
De “Wet van 17 maart 2024 betreffende de termijnen en de sancties voor de verzekeringsprestaties” zal het termijnkader invoeren in de algemene Verzekeringswet van 2014. Zes maanden na de publicatie van de wet in het Belgisch Staatsblad op 4 april 2024, op 1 oktober 2024, zal de wet in werking treden. Elk verzoek tot schadevergoeding ingediend door een begunstigde na 1 oktober 2024, zal onder de nieuwe regeling vallen.
Het kader bestaat uit drie aparte regimes, afhankelijk van de verzekeringstak: aansprakelijkheidsverzekeringen, zaakverzekeringen, of alle overige verzekeringen. Enkel rechtstreeks begunstigden vallen onder het toepassingsgebied van de nieuwe regeling. Vrije beroepen aan wie de verzekeraar betaalt conform bepaalde afspraken (zoals arts, advocaat, …) of gesubrogeerde derden zijn hiervan uitgesloten. Hieronder overlopen we de regels die bij elk van de drie regimes zullen horen.
A. Aansprakelijkheidsverzekeringen
De wetgever liet zich voor de aansprakelijkheidsverzekeringen inspireren door de regels die van toepassing zijn op de verzekering BA-motorrijtuigen. De aansprakelijkheidsverzekeraar moet binnen een termijn van drie maanden aan de benadeelde een met redenen omkleed voorstel tot schadevergoeding voorleggen. Deze termijn begint pas te lopen wanneer de dekking, de schade, en de aansprakelijkheid van de verzekerde niet langer worden betwist. De verzekeraar moet slechts een voorstel tot voorschot doen binnen de drie maanden, indien de schade nog niet volledig is gekwantificeerd.
Als de verzekeraar de termijn niet correct naleeft, dan is automatisch interest verschuldigd aan de wettelijke interestvoet. Wanneer de verzekeraar de door hem voorgestelde vergoeding niet binnen de 30 dagen uitbetaalt, of de voorgestelde vergoeding is kennelijk ontoereikend, dan geldt dezelfde sanctie. Wenst de verzekeraar de dekking, de aansprakelijkheid, of de schade te betwisten, dan moet hij dit kenbaar maken binnen de drie maanden nadat hij het verzoek tot schadevergoeding heeft ontvangen. Leeft hij deze termijn niet na, dan volgt een forfaitaire schadevergoeding van €300.
Als de verzekeraar niet binnen deze termijn reageert met een antwoord of een voorstel tot schadevergoeding, dan kan de begunstigde hem daaraan herinneren bij aangetekende brief. De verzekeraar heeft een termijn van 11 dagen (die begint te lopen 3 dagen na de verzending van de brief) om hierop te reageren. Bij gebrek aan een reactie, is de verzekeraar van rechtswege een bedrag van €300 verschuldigd per dag vanaf de verzending van de herinnering. Eens deze termijn is verstreken, kunnen de verschuldigde vergoedingen dus snel oplopen.
In geval van overmacht kan de verzekeraar de begunstigde er schriftelijk van op de hoogte brengen dat de goede uitvoering van zijn verplichtingen niet mogelijk is binnen de vastgelegde termijn omwille van redenen buiten zijn wil. Enkel op die manier kunnen de termijnen worden geschorst.
B. Zaakverzekeringen
Voor zaakverzekeringen deed de wetgever een beroep op de huidige regels voor brandverzekeringen. Dezelfde termijn van drie maanden geldt voor de verzekeraar om een met redenen omkleed antwoord te geven op elk verzoek tot schadevergoeding. De sancties en bedragen zijn identiek aan diegene die gelden bij aansprakelijkheidsverzekeringen.
Het gedeelte van de vergoeding dat zonder betwisting in onderling overleg werd vastgesteld, moet de verzekeraar binnen dertig dagen betalen. De partijen moeten een expert aanstellen om een akkoord te bereiken over het eventuele betwiste deel van de schadevergoeding. Het expertenonderzoek moet plaatsvinden binnen 90 dagen na de kennisgeving van de aanstelling van de expert. Binnen de volgende 30 dagen moet de verzekeraar de vergoeding betalen.
Heeft de verzekerde niet alle verplichtingen uit de overeenkomst volbracht, dan worden de termijnen opgeschort. Hetzelfde geldt bij vermoedens van opzettelijke schade, of in het geval van overmacht zoals hierboven (mits kennisgeving).
C. Andere verzekeringen
Ook voor alle verzekeringen die niet onder bovenstaande categorieën vallen, moet de verzekeraar binnen de drie maanden reageren op het verzoek tot betaling. Bij afwezigheid van een tijdig en gemotiveerd antwoord, volgt een forfaitaire sanctie van €300. Ook hier geldt dat de betaling van de schadevergoeding moet plaatsvinden binnen 30 dagen na de vaststelling van het bedrag. Anders zal een interest van twee maal de wettelijke interestvoet verschuldigd zijn. De overige regels inzake mogelijkheden tot schorsing en uitbetalingstermijnen, zijn dezelfde als bij aansprakelijkheidsverzekeringen.