Na heel wat vertraging in de omzetting van de Europese Mobiliteitsrichtlijn[1] in Belgische wetgeving, komt het einde van de omzettingsprocedure uiteindelijk toch in zicht met de publicatie van het KB van 20 oktober 2023[2]. Hoewel de richtlijn uiterlijk op 31 januari 2023 diende te worden omgezet, trad de eerste wet tot implementatie van de Mobiliteitsrichtlijn voor ons land pas in werking op 16 juni 2023, enkele maanden na de deadline. De grondslag van deze harmonisatie is de vrijheid van vestiging, één van de basisprincipes van de Europese interne markt. Logischerwijze is herstructureren over de grenzen van de lidstaten heen daarvan een wezenlijk onderdeel.

De Mobiliteitsrichtlijn:

Het voornaamste oogmerk van de Europese wetgevers was de harmonisatie van grensoverschrijdende herstructureringen. Voorheen werden enkel grensoverschrijdende fusies Europees geregeld. De Mobiliteitsrichtlijn voerde ook Europese regels in voor grensoverschrijdende splitsingen en omzettingen. Ondanks een vernieuwde Belgische regeling hieromtrent die in 2019 in het WVV werd ingevoerd, was een geharmoniseerde Europese procedure noodzakelijk om juridische versnippering te voorkomen. Naast nieuwe regels over splitsingen en omzettingen, werd in de richtlijn ook voorzien in bijkomende beschermingsmaatregelen voor aandeelhouders, schuldeisers, en werknemers van vennootschappen die grensoverschrijdende verrichtingen willen uitvoeren. Zo krijgen aandeelhouders die tegen het herstructureringsvoorstel hadden gestemd zowel een uittredingsrecht als het bijbehorende recht om de voorgestelde ruilverhouding aan te vechten. De Mobiliteitsrichtlijn creëert bovendien extra soepelheid door de introductie van nieuwe omzettingstechnieken. Onder andere de grensoverschrijdende “zusterfusie” en “splitsing door scheiding” behoren nu ook tot de mogelijkheden voor vennootschappen die wensen te herstructureren.

Bovenstaande regels werden reeds – alhoewel te laat – ingevoerd in de Belgische rechtsorde door de wet van 25 mei 2023 tot implementatie van de Mobiliteitsrichtlijn. Na een publicatie in het Belgische Staatsblad op 6 juni 2023, trad de wet in werking op 16 juni van dit jaar. De regels uit de Mobiliteitsrichtlijn werden zo toepasselijk op elk voorstel tot grensoverschrijdende herstructurering binnen de EU dat werd neergelegd op de griffie vanaf 17 juni 2023. De wet van 25 mei 2023 bevatte evenwel nog niet het volledige arsenaal van nieuwe Europese regels. Enkele specifieke bepalingen die meer technische specificatie vereisten, zouden later nog omgezet worden. Daarvoor is de tijd nu aangebroken.

Nieuwe aanvulling:

De omzetting van de Mobiliteitsrichtlijn wordt vervolledigd door het KB van 20 oktober, dat in werking zal treden op 1 december 2023. De belangrijkste  aanpassing is dat bedrijven vanaf de inwerkingtreding samen met het herstructureringsvoorstel ook bepaalde certificaten zullen moeten voorleggen aan de notaris. Op die manier moet de notaris de rechtmatigheid van de verrichting kunnen attesteren.

Ten eerste is een certificaat vereist afgeleverd door de FOD financiën waarin wordt verduidelijkt in welke mate de vennootschap nog fiscale of niet-fiscale schulden heeft waarvan de inning en invordering behoort tot de bevoegdheid van de FOD financiën. Voorbeelden hiervan zijn administratieve boeten of retributies.

Ten tweede moet de vennootschap een certificaat voorleggen dat door de inningsinstellingen van de sociale zekerheidsbijdragen werd opgemaakt en waaruit blijkt of er nog verschuldigde bijdragen zijn. Hieronder vallen zowel de sociale zekerheidsbijdragen zelf, als ook de bijdrageopslagen en verwijlinteresten.  

Ten derde is een certificaat vereist dat verduidelijkt of er door de vennootschap schuldvorderingen verschuldigd zijn die het voorwerp zijn geweest van een uitvoerend beslag of die aanleiding kunnen geven tot een bewarend beslag of die het voorwerp zijn geweest van een bevel tot bewarend beslag en die gedekt zijn door een wettelijke hypotheek.

De vennootschap kan de vereiste certificaten eenvoudig aanvragen bij de bevoegde overheidsinstanties. Bij het afleveren aan de notaris, mogen de certificaten niet ouder zijn dan 30 dagen. In een toekomstig KB zullen nog verdere modaliteiten worden bepaald waaraan deze certificaten moeten voldoen.

De notaris mag geen attest afleveren indien niet is voldaan aan bovenstaande voorwaarden. In zulke gevallen zal de grensoverschrijdende herstructurering niet in werking kunnen treden. De nieuwe regeling beoogt op deze manier te vermijden dat grensoverschrijdende verrichtingen worden opgezet voor onrechtmatige of frauduleuze doeleinden. Na de inwerkingtreding van dit KB op 1 december, kan de omzetting van de omvattende Mobiliteitsrichtlijn eindelijk worden afgerond.

[1] EU Richtlijn 2019/2121 van 27 november 2019

[2] Koninklijk besluit van 20 oktober 2023 houdende vaststelling van de datum van inwerkingtreding van de artikelen 12:117, tweede lid, 7°, 12:138, tweede lid, 7°, en 14:26, tweede lid, 7° van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, BS 30 oktober 2023

Hamme, 6 december 2023

Flex Advocaten