Partijen die een onderhandse akte zoals een contract afsluiten kunnen die voortaan laten mee ondertekenen door hun advocaten. Een dergelijke “advocatenakte” heeft een dubbel voordeel:

De advocaten die de partijen bijstaan zijn verplicht hen volledig in te lichten over de gevolgen van de inhoud ervan.
De akte levert een volledig bewijs van het geschrift en de handtekening van alle betrokken partijen.

Door de advocaat te verplichten om een volledige toelichting te geven over wat de akte inhoudt, moeten partijen beter ingelicht zijn zodat geschillen achteraf minder vaak zullen voorkomen. Omdat advocaten doorgaans optreden in het voordeel van één partij, moeten alle betrokken partijen een aparte advocaat hebben. De vraag is echter of dat in de praktijk veel verschil zal maken: partijen zijn immers nog steeds vrij om een contract af te sluiten zonder advocaat erbij en wanneer partijen zich laten bijstaan door advocaten, is het dan niet een evidentie dat deze hun cliënten volledig inlichten over wat zij gaan ondertekenen? Of zou het de bedoeling zijn dat de advocaten niet enkel hun eigen cliënt maar ook de andere partijen moeten informeren…? De praktijk zal het uitwijzen…

Het echte voordeel van de advocatenakte is dat achteraf niet meer kan worden ontkend (behalve door een zware procedure van valsheid in geschriften) dat de handtekeningen van partijen wel degelijk van hen zijn. De advocaten moeten de identiteit van de partijen dus controleren. Ook de erfgenamen zullen gehouden zijn de handtekening te erkennen. Dat is nu anders. Van zodra iemand zijn handtekening ontkent, verliest een gewone onderhandse akte haar bewijswaarde, totdat bewezen is dat de handtekening wel degelijk van de betrokken partij is.

Het nadien inroepen van de zogenaamde wilsgebreken (dwaling, bedrog of dwang) door een van de partijen, wordt vermeden door de bijzondere bewijswaarde die aan de akte verleend wordt. Het valt immers wel eens voor dat een partij de nietigheid van het contract inroept omdat hij iets ondertekend heeft, waar hij niet volledig de juiste draagwijdte van kende of behoorde te kennen.

Toch is de wet ook een gemiste kans. Waar het aanvankelijk de bedoeling was de mogelijkheid te bieden om een dergelijke overeenkomst uitvoerbaar te maken na homologatie ervan door de rechtbank, is deze bijkomende garantie door de wetgever uiteindelijk niet geboden. Waar het de bedoeling was de gerechtelijke achterstand te helpen verminderen, had dit misschien beter geweest.

Bovendien valt de vraag te stellen of de advocaten wel geneigd zullen zijn om een dergelijke akte mee te ondertekenen. Zij moeten immers verklaren dat zij partijen volledig ingelicht hebben en kunnen aansprakelijk gesteld worden wanneer zou blijken dat zij dat niet gedaan hebben. De advocaat riskeert mee gedagvaard te worden wanneer er een geschil ontstaat over de uitvoering van een overeenkomst.

Frederic Leleux
Advocaat
Master of business law