Veel ondernemers plaatsen bewakingscamera’s om de veiligheid in en rond hun zaak te garanderen. Wanneer iedereen die het bedrijfsterrein, de gebouwen of de winkel betreedt of passeert wordt gefilmd, dan bevordert dit niet alleen het veiligheidsgevoel van de eigenaar, maar ook de pakkans in geval van diefstal of schade.

Ook particulieren installeren steeds vaker camerabewaking, bijvoorbeeld om hun woonst en tuin te beschermen tegen inbraak, vandalisme of andere misdrijven.

Ingevolge de wet van 21 maart 2018, die voor een significante wijziging van de camerawet van 21 maart 2007 heeft gezorgd, gelden er sinds vorig jaar een aantal nieuwe verplichtingen voor de bezitters van een bewakingscamera. Indien zij niet voldoen aan deze verplichtingen, stellen zij zich bloot aan aanzienlijke geldboetes. Dit artikel biedt een overzicht van de nieuwigheden, zodat u de nodige maatregelen kan treffen opdat u en/of uw onderneming in orde zijn met deze wetgeving.

1. Allereerst: op wie is de camerawet van toepassing?

De verplichtingen uit de camerawet zijn zowel van toepassing op particulieren als op ondernemingen. De enige die aan het toepassingsgebied ontsnapt, is de natuurlijke persoon die aan de binnenkant van zijn privéwoning een camera plaatst voor persoonlijke en huiselijke doeleinden. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand camera’s zou plaatsen om een privéfeest in huis te filmen, of wanneer iemand een videoparlofoon heeft aan zijn deur die uitsluitend wordt gebruikt om mensen te herkennen.

Zowel camera’s op niet-besloten plaatsen (bv. de openbare weg, een openbare parking…), als camera’s op besloten plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn (bv. een winkel, de parking van die winkel…) én op besloten plaatsen die niet voor het publiek toegankelijk zijn (bv. uw tuin, een bedrijfsterrein waarvan de toegang voorbehouden is voor personeel, …) vallen dus onder het toepassingsgebied van de wet.

De camera moet bovendien geplaatst zijn met één van de volgende doelstellingen:

• ofwel misdrijven tegen personen of goederen voorkomen, vaststellen of opsporen;
• ofwel overlast in de zin van artikel 135 van de nieuwe gemeentewet voorkomen, vaststellen of opsporen, de naleving van gemeentelijke reglementen controleren of de openbare orde handhaven.

Het criterium om te weten of de camerawet van toepassing is, is het doeleinde van de camera en niet de vraag of er al dan niet beelden worden opgenomen. Ook als u camera’s plaatste met één van de bovenstaande doeleinden, die niet (altijd) draaien, moet u de camerawet dus naleven!

2. Online aangifte van de camera door de verwerkingsverantwoordelijke en jaarlijkse validering

De eerste nieuwigheid die de wet oplegt, is de verplichting om een aangifte van de camera te doen via het elektronisch loket van de overheid. Dit dient te gebeuren door de verwerkingsverantwoordelijke. Dat is de persoon die beslist heeft om camera’s te plaatsen en die de doeleinden ervan bepaalt. U kan deze aangifte doen via www.aangiftecamera.be.

Dateert de installatie van uw camera van vóór 25 mei 2018 en had u deze reeds aangegeven via het elektronisch loket van de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer, dan heeft u nog tot 25 mei 2020 de tijd om de aangifte opnieuw te doen. In principe kan u dus nog even wachten, maar niets belet dat u op dit ogenblik reeds de nodige actie onderneemt. Heeft u de camera pas geïnstalleerd na 25 mei 2018, dan moet de aangifte alleszins gebeuren vóór de inwerkingstelling van de camera.

De regelgeving verplicht u bovendien om uw aangifte up-to-date te houden. Elke wijziging aan uw bewakingssysteem moet u melden via dezelfde website als degene waarop de aangifte zelf gebeurt. In ieder geval moet de aangifte jaarlijks gevalideerd worden, zelfs al werd er niets gewijzigd. Zonder deze jaarlijkse validering kunnen de gegevens immers als ongeldig worden beschouwd en kunnen ze uit de databank worden verwijderd. Een stipte opvolging van de aangifte verdient dus de aanbeveling.

3. Aanleggen van een register van beeldverwerkingsactiviteiten

Ten tweede moet de verwerkingsverantwoordelijke vanaf de inwerkingstelling van de bewakingscamera’s een register aanleggen, dat de beeldverwerkingen beschrijft. Dit kan zowel schriftelijk als elektronisch. Het register moet te allen tijde kunnen worden voorgelegd aan de Gegevensbeschermingsautoriteit en de politiediensten, wanneer die daarom verzoeken.

Het register moet in ieder geval de volgende gegevens bevatten:

1. de naam en de contactgegevens van de verwerkingsverantwoordelijke en, in voorkomend geval, van de gezamenlijke verwerkingsverantwoordelijke, van de vertegenwoordiger van de verwerkingsverantwoordelijke en van de functionaris voor gegevensbescherming;
2. de verwerkingsdoeleinden (bv. “bewaking en toezicht bedrijfsterrein”)
3. een beschrijving van de categorieën van betrokkenen en van de categorieën van persoonsgegevens (m.a.w. de categorieën personen die gefilmd worden en het feit dat er camerabeelden van deze personen bestaan);
4. de categorieën van ontvangers van persoonsgegevens (in de eerste plaats u / uw bedrijf zelf, maar bv. ook de politiediensten indien de beelden aan hen kunnen worden doorgezonden);
5. de beoogde termijnen voor het wissen van de verschillende categorieën van gegevens, in het bijzonder de bewaartermijn van de gegevens, indien de beelden worden opgenomen (max. 1 maand, behoudens uitzonderingen bepaald in de camerawet);
6. een algemene beschrijving van de technische en organisatorische beveiligingsmaatregelen, waaronder de beveiligingsmaatregelen die worden genomen om de toegang te verhinderen door niet-gemachtigde personen en deze die worden genomen in het kader van de mededeling van gegevens aan derden.

Deze verplichting kadert in de Europese Verordening inzake Gegevensbescherming (GDPR), waarover u meer kan lezen in andere blogposts op de website van Flex Advocaten.

Verder moet het register ook bevatten:

1. de wettelijke basis voor de verwerking (de wet van 21 maart 2007)
2. de vermelding van het type plaats (besloten of niet-besloten, publiek toegankelijk of niet) en het adres;
3. de technische beschrijving van de bewakingscamera’s (vast, tijdelijk, mobiel, model, merk, …) en, indien het gaat om vaste bewakingscamera’s, hun locatie, in voorkomend geval aangegeven op een plan;
4. indien het gaat om tijdelijke of mobiele bewakingscamera’s, de beschrijving van de zones die door deze bewakingscamera’s worden bewaakt en de gebruiksperiodes;
5. de informatiewijze met betrekking tot de verwerking (o.a. het pictogram, zie IV.);
6. de plaats waar de beelden worden verwerkt of bekeken;
7. het feit dat het bekijken in real time al dan niet wordt georganiseerd en in voorkomend geval, de manier waarop dat wordt georganiseerd.

Voor een gedetailleerde oplijsting van alle gegevens die u in specifieke gevallen moet opnemen in het register, kunt u steeds het desbetreffende Koninklijk Besluit raadplegen via de volgende link http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&table_name=wet&cn=2018050818.

4. Pictogram

Ten slotte bent u, als bezitter van een bewakingscamera, nog verplicht om een pictogram aan te brengen dat de mensen informeert van het feit dat ze (misschien) gefilmd worden. U heeft dit pictogram ongetwijfeld al zien opduiken op allerlei openbare plaatsen. Vergis u echter niet: ook wanneer de bewakingscamera gericht is op een besloten, niet voor het publiek toegankelijke plaats, is het aanbrengen van dit pictogram verplicht.

Het pictogram moet zich bevinden aan de ingang van de bewaakte plaats en bevat verplicht de volgende vermeldingen.

1. Het opschrift “Camerabewaking – Wet van 21 maart 2007”;
2. De naam van de natuurlijke persoon of rechtspersoon die verantwoordelijk is voor de verwerking en, in voorkomend geval, van zijn vertegenwoordiger, bij wie de betrokken personen de rechten bedoeld in de GDPR kunnen uitoefenen;
3. Het postadres en, in voorkomend geval, het e-mailadres of het telefoonnummer, waarop de verwerkingsverantwoordelijke of zijn vertegenwoordiger bereikt kan worden;
4. In voorkomend geval, de gegevens van de functionaris voor de gegevensbescherming (DPO);
5. In voorkomend geval, de website van de verwerkingsverantwoordelijke, waar de betrokken personen alle informatie over de beeldverwerking door middel van deze bewakingscamera’s kunnen raadplegen.

Wanneer het gaat om camerabewaking door middel van camera’s voor automatische nummerplaatherkenning, wordt de vermelding “ANPR” in duidelijk zichtbare zwarte hoofdletters toegevoegd op het pictogram, aan de binnenkant van de tekening van de bewakingscamera.

Het pictogram moet ten slotte nog aan enkele voorschriften beantwoorden inzake afmetingen en materiaal. Deze voorschriften kunt u in detail raadplegen via de onderstaande link: https://www.besafe.be/nl/veiligheidsthemas/camera/pictogram.

Het pictogram zelf kunt u in jpg-formaat terugvinden via deze link: https://www.besafe.be/sites/default/files/styles/extra_large/public/2018-03/imagepictogrammeok.jpg?itok=vw1Vuqps.

5. Tot slot

Overweegt u om camerabewaking te installeren of heeft u dit reeds gedaan, weet dan dat het van belang is om rekening te houden met de bepalingen uit de camerawet. Ingevolge het recht op privacy, en recent ook zeker ingevolge de GDPR, is het niet zo vanzelfsprekend om zomaar personen te filmen en/of de gefilmde beelden op te slaan. Zorg er dus voor dat u de voorschriften goed naleeft, zodat u gespaard blijft van sancties.

Indien u na het lezen van dit artikel nóg meer wil weten over de geldende regulering inzake bewakingscamera’s, dan kan u steeds de uitgebreide overheidswebsite over dit onderwerp bezoeken: https://www.besafe.be/nl/veiligheidsthemas/camera.

Bron: wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s zoals gewijzigd door de wet van 21 maart 2018

Bron: www.besafe.be

22 november 2019

Delphine Nies

Advocaat